Krótka historia komiksu

Artykuł

Krótka historia komiksu

Złoty wiek komiksów rozpoczął się erą superbohaterów pod koniec lat 30. XX w. w Stanach Zjednoczonych. Zainteresowanie magazynami obrazkowymi sukcesywnie wzrastało. Po wojnie dominujące stały się gatunki z obszaru kryminału i horroru. Eksperymenty podejmowane przez twórców doprowadziły do ustanowienia organu cenzury zwanego 'Comics Code Authority', którego powstanie niektórzy postrzegają jako zahamowanie rozwoju amerykańskich komiksów. W ten sposób, z początkiem lat '60 powróciła moda na superbohaterów oraz wykształcił się undergroundowy ruch komiksu kontrkulturowego, rozwijającego alternatywne nurty. 

 

W Polsce u schyłku lat 50 XX w. w harcerskim "Świecie Przygód" zaczęły ukazywać się komiksy o przygodach dwóch chłopców i szympansa, które szybko osiągnęły rekordową popularność. Tytus, Romek i A'Tomek Papcia Chmiela stali się bohaterami kultowymi. W każdym kadrze znajdziemy niezwykły pomysł – wynalazek, krainę, postać czy zwariowaną myśl bohatera, a nierzadko i postać samego autora.

 

Znani z "Wieczoru Wybrzeża" Kajtek i Koko Janusza Christy odbyli wiele przygód na Ziemi i w kosmosie, aż ustąpili miejsca prasłowiańskim wojom: Kajkowi i Kokoszowi. Ogólnokrajowy sukces nastąpił dopiero w latach 70 i 80 XX w., kiedy to komiksowe paski opublikowano na łamach "Świata Młodych" i "Relaxu". Wydane w formie albumów, osiągnęły niezachwianą pozycję, są nieustannie wznawiane i tłumaczone, dzięki czemu wartość tych unikatowych plansz wciąż rośnie.

 

W okresie PRL rozwinął się sensacyjny nurt komiksu, korzystający z sukcesów emitowanych w telewizji popularnych seriali. W jego duchu wydano serię przygód agenta radzieckiego i polskiego wywiadu o kryptonimie J-23, podszywającego się pod niemieckiego kontrwywiadowcę Hansa Klossa. Komiksy z serii "Kapitan Kloss" były wydawane również w Czechosłowacji, Czechach, Szwecji, Danii, Norwegii, Jugosławii i Finlandii. 

 

Koniec lat 80 XX w. przyniósł wielką fascynację gatunkiem science-fiction, której owocem była między innymi seria "Bogowie z kosmosu" Bogusława Polcha oraz kultowa postać Funky Kovala, stworzona we współpracy z Maciejem Parowskim i Jackiem Rodkiem dla nowo powstałego miesięcznika "Fantastyka". Akcja tego ukazującego się początkowo w odcinkach komiksu rozgrywała się w społeczeństwie policyjnym w dalekiej przyszłości, opatrzonej aluzjami do polskiej rzeczywistości doby Wojciecha Jaruzelskiego.

 

Ostatnia dekada XX wieku to czas debiutów współczesnych, czołowych twórców polskiego komiksu. W ramach "nowej fali" twórców zaznacza się nurt komiksu artystycznego, którego najważniejszym twórcą jest Przemysław Truściński. Jego ekspresja graficzna i eksperymenty warsztatowe inspirują do autorskich poszukiwań wielu młodszych twórców. Zdefiniowani, dojrzali twórcy gatunku czasu, o którym mowa, to także Krzysztof Gawronkiewicz i Jerzy Ozga.