Już 17 marca w Warszawie odbędzie się aukcja, która przejdzie do historii polskiego rynku sztuki. Pod młotek trafi XVII-wieczny "Portret damy" Petera Paula Rubensa. Dzieła tej klasy nie było dotychczas na polskim rynku. Z estymacją sięgającą 18-24 mln złotych wybitne płótno mistrza baroku ma szansę stać się najdroższym dziełem sztuki sprzedanym do tej pory nad Wisłą i przyciągnąć uwagę kolekcjonerów sztuki nie tylko z regionu, lecz także z całego świata. Ranga wydarzenia jest tym wyższa, że obrazy autorstwa Rubensa rzadko pojawiają się na aukcjach. "Portret damy", na przestrzeni czterech wieków znajdujący się w prestiżowych zbiorach europejskich arystokratów, finansistów i znanych kolekcjonerów, po raz pierwszy od 1965 roku zostanie pokazany publicznie na wystawie poprzedzającej aukcję.
Dzieło wykonane w pracowni Rubensa w Antwerpii przez artystę z uczestniczeniem warsztatu około 1620-1625.
Ten obiekt został importowany spoza Unii Europejskiej, jest objęty czasową odprawą celną i nie podlega zakazowi wywozu za granicę.
olej/płótno, 98 x 73,8 cm
na krośnie malarskim opisany tuszem: 'RUBENS' Wife, by RUBENS | THE CHANDOS PORTRAIT | PURCHASED AT THE DUKE OF Buckingham's SALE | AT STOWE', nalepka wystawowa Galerie Charpentier w Paryżu, numer inwentarzowy: 'NYAE896' oraz nalepka studio konserwatorskiego
Dzieło wykonane w pracowni Rubensa w Antwerpii przez artystę z uczestniczeniem warsztatu około 1620-1625.
Ten obiekt został importowany spoza Unii Europejskiej, jest objęty czasową odprawą celną i nie podlega zakazowi wywozu za granicę.
ID: 108449
Podatki i opłaty
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Obiekt importowany spoza terytorium UE na podstawie odprawy czasowej. Importowy podatek VAT w wysokości 8% kwoty wylicytowanej, będzie doliczony do ceny sprzedaży obiektu.
prawdopodobnie w kolekcji artysty w Antwerpii, sprzedany a latach 1626-1627 George'owi Villiersowi, 1. księciu Buckingham z innymi dziełami sztuki i antykami przez Balthasara Gerbiera i Michela Le Blonda
prawdopodobnie u George'a Villiersa, 1. księcia Buckingham w York House w Londynie (ujęty w inwentarzu w 1635 roku jako ‘Ruben, A Portugese Lady')
kolekcja Sir Petera Lely'ego przed i w 1682 roku jako ‘The Picture of Reubens Wife by Rubens', Londyn
aukcja kolekcji Sir Petera Lely'ego, 8 kwietnia 1682, Covent Garden, Londyn, nr 55 jako ‘Rubens, Rubens's wife, 3ft. 8 x 2ft. 7'
Sir Richard Temple (1634-1697), 3. baronet Stowe, Stowe House (zakup 1682)
Richard Temple (1675–1749), 4. baronet, późniejszy baron Cobham and wicehrabia Cobham
Richard Grenville-Temple (1711–1779), 2. hrabia Temple
George Nugent-Temple-Grenville (1753–1813), 1. markiz Buckingham
Richard Temple-Nugent-Brydges-Chandos-Grenville (1776-1839), 2. markiz Buckingham, późniejszy 1. hrabia Buckingham i Chandos
Richard Plantagenet Temple-Nugent-Brydges-Chandos-Grenville (1797-1861), 2. hrabia Buckingham i Chandos
aukcja kolekcji hrabiego Buckingham i Chandos, Christie, Manson & Woods, 14 września 1848, Londyn, nr 337 jako ‘Helena Forman. Rubens. A very fine portrait of Rubens' favourite wife'
Robert Roe (1793-1880), marszand, Cambridge, od 1848 (jako Rubens)
William Warburton Pearce (1814-1872), marszand, Londyn, do 1872 (jako Rubens)
aukcja spuścizny Williama W. Pearce'a, Phillips Son & Neale, 30 kwietnia 1872, Londyn, nr 385 jako ‘Rubens, A Portrait of Eleanor Brand in a rich dress'
Wynne Ellis (1790-1875), przedsiębiorca i kolekcjoner, 1872-1876, Londyn
aukcja spuścizny Wynne'a Ellisa, Christie, Manson & Woods, 27 maja 1876, Londyn jako ‘Portrait of his wife, by Rubens'
Sir Joseph Russell Bailey 1840 –1906), późniejszy 1. baron Glanusk, do 1876
Edward Charles Baring (1828 –1897), 1. lord Revelstoke, do 1893
aukcja spuścizny lorda Revelstoke, Christie, Manson & Woods, 3 czerwiec 1893, Londyn jako ‘Rubens, Portrait of his wife, 38 ½ by 29 in., from Stowe, from the Wynn Ellis Collection'
prawdopodobnie Martin Henry Colnaghi (1821-1908), marszand, Londyn, od 1893
Jules Porgès (1839-1921), przemysłowiec i kolekcjoner, Paryż, do 1910 jako ‘Rubens, Isabelle Brandt'
prawdopodobnie rodzina Von Moltke, Kopenhaga, Dania, do 1937-1940 jako Rubens
Jean Néger (1900-1970), marszand, Paryż, do 1950, jako Rubens
JW książę Mohammed Ali Ibrahim (1900-1977), Paryż, od 1950 jako Rubens
JW księżniczka Hanzade Ibrahim (1923-1998)
JW książę Ahmed Rifaat Mohamed Ali Ibrahim ‘Al-Amir' (do 2011)
kolekcja prywatna, Londyn, 2012-2018
spadkobiercy kolekcji prywatnej w Londynie
Randall Davies, An Inventory of the Duke of Buckingham's Pictures, etc., at York House in 1635, "The Burlington Magazine for Connoisseurs" 1907, t. 10, nr 48, s. 379, jako ‘Ruben. A Portugese Lady'
A List of Sir Peter Lely's Great Collection of Pictures, and other Rarities, as Statues, Bronzes, & c. The Pictures being all of the most Eminent Italian, and other Masters, in good Condition, and well Preserved, with Gilt Frames, to be Sold by way of Outcry, upon the Eighteenth day of April 1682 Old Stile, Richard Tomson auction, sale at Sir Peter Lely's house at the Great Piazza, Covent Garden, London on 18 April 1682 jako ‘Rubens, The Picture of Reubens Wife, 3 ft. 8 in. x 2ft. 7 in.'
Brian Fairfax, A Catalogue of the curious collection of pictures of George Villiers, Duke of Buckingham (...), also, a catalogue of Sir Peter Lely's capital collection of 15 pictures, statues, bronzes, &c. with the exact measures of the pictures in both collections, London 1758, s. 44, nr 55 jako ‘Rubens, Rubens's wife, 3ft. 8' x 2ft. 7'
W. Fairchild i in., Stowe, A Description of the Magnificent House and Gardens of the Right Honourable Richard, Earl Temple, Viscount and Baron Cobham, Stowe 1763, s. 9, w garderobie, ‘over one door A Portrait of Rubens's wife, by Rubens'
The new Oxford guide, or Companion through the University: exhibiting every particular worthy the observation of the curious in each of the public buildings, colleges, halls. Oxford 1765, s.113, w Stowe House jako ‘A Portrait of Rubens's wife, by Rubens'
"The London magazine, or Gentleman's monthly intelligencer" 1771, t. 40, s. 459, opisany w Stowe House jako ‘Rubens, his first wife'
B. Seeley, Stowe, a Description of the Magnificent House and Gardens of the Right (…), Stowe 1780, s. 37, jako ‘A Portrait of Rubens's wife by Rubens'
B. Seeley, Stowe, a description of the house and gardens of the most noble and puissant prince, Richard Grenville Nugent Chandos Temple, Marquess of Buckingham, 1817, s. 46, jako ‘Helena Forman (Rubens's wife) by Rubens'
J. & W. Robins, George Lipscomb, The History and Antiquities of the County of Buckingham, t. 3, London 1847, s. 97, jako ‘Helena Forman, Rubens's Wife, by Rubens'
Henry Rumsey Forster, Stowe catalogue, priced and annotated, Christie, Manson & Woods, London 1848, s. 180, nr 337, jako ‘Helena Forman (Rubens) - A very fine portrait of Rubens' favourite wife', sold to Roe of Cambridge for 26 pounds 3 s.'
"Temple Bar – A London Magazine for Town and Country Readers" 1874, t. 41, s. 107 (jako Rubens)
Louis Dumont-Wilden, Exposition de l'Art Belge au XVIIe siècle à Bruxelles, "Les Arts: revue mensuelle des musées, collections, expositions" 1910, nr 106, s. 2-27, s. 3 il. , jako 'Rubens, Isabelle Brandt'
Exposition d'art ancien; l'art belge au XVIIe siècle, Bruxelles, juin-novembre 1910. Catalogue sommaire des envois à la date du 9 juin 1910
Wallace L. Crowdy, H. Frantz, O. M. Heuffer, The Spinola Rubens: an appreciation, Edinburgh 1911, s. 15 jako ‘the extremely fine and famous Portrait of Isabella Brandt, which belongs to M. Jules Porgès of Paris'
"Rassegna d'Arte" 1911, nr 3, s. 49, il., jako ‘Rubens, Isabella Brandt, Collezione Porgès, Parigi'
"L'Art et les artistes" 1911, t. XIII, s. 244
Camille Tulpinck, Les arts anciens de Flandre, Bruges 1912, s. 19 jako Rubens, ‘sa première femme, Isabelle Brant (collection Jules Porgès, Paris)'
Ludwig Burchard, Nachträge, w: G. Glück, Rubens, Van Dyck und ihr Kreis, Wien 1933, s. 38 (jako wg Rubensa, Portret Isabelli Brant)
Leo van Puyvelde, Les Portraits des Femmes de Rubens, "La Revue de l'art ancien et moderne" 1937, t. LXXI, s. 3
Editorial: Sir Peter Lely's Collection, "The Burlington Magazine for Connoisseurs" 1943, 83 (485), s. 187 jako ‘Rubens, The Picture of Reubens Wife, 3 ft. 8 in. x 2ft. 7 in.'
Cent Portraits de Femmes, ou, pour qui peignez-vou?, "Les Lettres françaises", 1950 (16 stycznia; il.)
"Elle Magazine" 1957, 1957, il. (25 listopada)
Leo van Puyvelde (red.), Le siècle de Rubens, katalog wystawy, Brussels 1965, s. 197, nr 207, il., jako ‘Rubens, Portrait d'Isabelle Brandt'
Jan Kelch, Peter Paul Rubens. Kritischer Katalog der Gemälde im Besitz der Gemäldegalerie Berlin, Berlin 1978, s. 16 (as studio Rubensa, Portet Izabelli Brandt)
Justus Müller Hofstede, Höfische Und Bürgerlische Damenporträts - Anmerkungen Zu Rubens' Antwerpener Bildnismalerei 1609-1620, Munich 1983, s. 321, nr 66 (jako studio Rubensa)
John Ingamells, The Wallace Collection: catalogue of pictures, London 1985, s. 333, 335, nr 11 (jako ‘Portrait of Isabella Brant')
Michael Jaffé, Rubens, Catalogo Completo, Milan, 1989, s. 262, nr 654 (jako studio Rubensa, Portret Isabelli Brant)
Katlijne Van der Stighelen and Hans Vlieghe, Portraits of Unidentified and Newly Identified Sitters Painted in Antwerp, Corpus Rubenianum Ludwig Burchard, t. XIX (2), 2021, s. 177-178, jako ‘A Woman, Turned to the Left (jeden z trzech wariantów pracowni Rubensa)
Exposition d'art ancien; l'art belge au XVIIe siècle, Musées Royaux de Beaux-Arts de Belgique, Bruksela, 1910, nr 312 jako ‘Rubens, Portrait d'Isabelle Brandt, première femme de Rubens'
Cents portraits de femmes du 15eme siècle a nos jours, Galerie Charpentier, Paryż, 1950, jako Rubens
Le siècle de Rubens, Musées Royaux des Beaux-Arts de Belgique, Bruksela, 15 października - 12 grudnia 1965, nr 207 jako ‘Rubens, Portrait d'Isabelle Brandt'
1965, Musées Royaux des Beaux-Arts de Belgique, Brussels, 1965-10-15 and
1965-12-12, Le siècle de Rubens, no. 207. ‘Rubens, Portrait d'Isabelle Brandt',
from the collection of the Duke of Buckingham (ill.)
Prezentacja "Portretu damy" Petera Paula Rubensa to niezwykłe wydarzenie w skali światowego rynku sztuki. Pokazywany ostatni raz publicznie w 1965 roku obraz, w swojej 400-letniej historii należał do kolekcji znakomitych europejskich arystokratów, magnatów i rodziny królewskiej oraz stanowił obiekt zainteresowania cenionych brytyjskich i francuskich marszandów.
Określane niekiedy mianem The Chandos Rubens lub The Stowe Rubens, niezwykłej urody dzieło zwyczajowo opisywane było jako portret pierwszej żony Rubensa, Isabelli Brant (1591-1626). Przedstawiony przez artystę rodzaj biżuterii – modnej w XVII-wiecznej Europie broszy – wskazywać może na związek portretowanej z Portugalią i pochodzącą z Antwerpii rodziną jubilerów Duarte.
„Portret damy” stworzony przez mistrza przy współuczestniczeniu warsztatu pochodzi z okresu największej prosperity jego antwerpskiej pracowni. Rubens, jako artysta i dyplomata, zyskał niemałą sławę XVII-wiecznej Europie. „Portret damy” wkrótce po stworzeniu trafił z Antwerpii na Wyspy Brytyjskie. Jego właścicielem został Sir Peter Lely (1618-1680), czołowy angielski malarz XVII stulecia, uczeń Antona van Dycka i kolekcjoner. W jednej z najwspanialszych rezydencji arystokratycznych nowożytnej Anglii – Stowe House – pozostawał przez ponad 160 lat. Dzieło, przechodząc w kolejnych dekadach przez ręce znanych marszandów i kolekcjonerów, Wynne’a Ellisa czy Martina Colnaghi’ego, trafiło do zbioru Julesa Porgèsa (1839-1921) – potentata wydobywczego, zapalonego kolekcjonera kamieni szlachetnych oraz holenderskich i flamandzkich mistrzów. Na początku XX wieku obraz był uważany z doskonały przykład twórczości portretowej Rubensa o czym świadczą komentarze obecne w literaturze: „the extremely fine and famous Portrait of Isabella Brandt, which belongs to M. Jules Porgès of Paris” – pisano w 1911 roku.
Pokazywane na wystawach dedykowanych Rubensowi i sztuce XVII stulecia – w 1910 i 1965 – „Portret damy” zniknął na kilkadziesiąt lat w kolekcji egipskiej rodziny królewskiej, która po rewolucji 1952 roku na trwałe osiadła w Paryżu. Czytelnicy magazynu „Elle” podziwiać je mogli w jednym z wydań z 1957 roku na fotografii przedstawiającej salon księcia Mohammeda Alego Ibrahima i księżniczki Hanzade. Dzieło, znane koneserom i badaczom z dawnych źródeł, pozostawało w ostatnim czasie skryte w kolekcji prywatnej. Przeprowadzone w latach 2019-2020 badania technologiczne pozwoliły odkryć m.in. odautorskie przemalowania Rubensa – tzw. pentimenti – a konserwacja przeprowadzona w tym okresie przywrócić dawny blask portretowi mistrza. „Portret damy” pojawił się na aukcjach w Londynie cztery razy: w 1682, 1848, 1872 i 1876 roku. Aukcja w DESA Unicum to pierwsza jego sprzedaż aukcyjna od prawie 150 lat.
"Prezentacja „Portretu damy” Petera Paula Rubensa w Warszawie jest wydarzeniem o niebywałym znaczeniu dla rynku sztuki. Mająca niemal 400 lat praca przez ostatnie dziesięciolecia pozostawała w rękach prywatnych i nie była pokazywana publicznie od 1965 roku. Portrety autorstwa flamandzkiego malarza pojawiają się niezwykle rzadko w Europie, natomiast w Polsce jeszcze nigdy nie wystawiano dzieła sztuki o tak olbrzymiej wartości historycznej, artystycznej oraz inwestycyjnej. Wybitna praca o wzorowej wręcz proweniencji oraz potwierdzonej autentyczności może jeszcze bardziej umocnić silną już pozycję Polski na aukcyjnej mapie Europy. Tylko w ubiegłym roku DESA Unicum wystawiła prace takich wielkich światowych twórców, jak Auguste Rodin czy Chen Wenling" –
- mówi Juliusz Windorbski, Prezes DESA SA.