Panorama Kossakowska
Tegoroczna aukcja "Ród Kossaków" kompiluje dzieła najważniejszych przedstawicieli tej malarskiej familii – Juliusza, Wojciecha oraz Jerzego. W ofercie można odnaleźć zarówno dobrze znane i lubiane motywy, jak i w pełni unikalne kompozycje o znaczących walorach historycznych i kolekcjonerskich.
Podczas odbywającej się wyjątkowo w Sopocie aukcji DESY Unicum zostanie zaprezentowany nietuzinkowy "Portret śpiewaczki operowej Ireny Luce na pokładzie statku" autorstwa Wojciecha Kossaka, namalowany w 1921. Przedstawiona Irena Luce była znaną śpiewaczką – sopranistką Opery Warszawskiej. Z Wojciechem Kossakiem łączyła ją wieloletnia przyjaźń, która zaowocowała kilkoma portretami kobiety. Artystka w późniejszym czasie poślubiła Amerykanina, Wilsona, z którym zamieszkała w Paryżu. Kolejną oryginalną pozycją oferowaną na tegorocznej aukcji jest "Modlitwa na pustyni" pędzla Jerzego z 1933. Praca ta wyróżnia się na tle stosunkowo jednolitego tematycznie oeuvre Kossaków, prezentując temat odległy od patriotycznych kompozycji rodu. Ten egzotyczny motyw został zaczerpnięty zapewne od samego Wojciecha, który tworzył orientalne kompozycje będące wynikiem podróży w rejony Afryki Północnej.
Obiekt, który zasługuje na oddzielną wzmiankę to jedyne dzieło Juliusza Kossaka prezentowane na aukcji. "Ogniem i Mieczem", czyli cykl 12 kompozycji do powieści Henryka Sienkiewicza z lat 1885-86 to zbiór pierwszych stworzonych ilustracji do trylogii Sienkiewicza. Ukazuje on sceny, które na trwałe weszły do polskiej kultury – pojedynek Wołodyjowskiego z Bohunem czy śmierć Longinusa Podbipięty. Prace same w sobie stanowią wysoką wartość artystyczną. Dziś docenione jeszcze bardziej, do niedawna uważane za zaginione.
Samodzielną grupę malarską stanowią tematy powstańcze oraz te pochodzące z cyklu napoleońskiego. "Noc listopadowa" Wojciecha Kossaka z 1898 stanowi jedno z ważniejszych dzieł tego malarza. Przedstawia jeden z istotniejszych zrywów narodowościowych – Powstanie Listopadowe – podczas którego doszło do starcia oddziałów powstańczych z wojskami rosyjskimi. Scena została osadzona na moście w Łazienkach Królewskich. W tle kompozycji widoczny jest pomnik króla Jana III Sobieskiego. "Napoleon pod Moskwą" z 1922 oraz "Odwrót Napoleona spod Moskwy" z 1940, oba autorstwa Jerzego Kossaka, pokazują, iż mimo upływu lat zainteresowanie tematyką walki o niepodległość nie osłabło w twórczości tego malarza. Kontynuował on tradycję, nawiązując do dzieł swego ojca, ukazując epizody z wojen napoleońskich.
Równie wyjątkową pracą oferowaną podczas aukcji jest wizerunek "Piłsudskiego na Kasztance". Warto także zwrócić uwagę na przedstawienia legionistów i sceny rodzajowe ukazujące ułanów z chłopkami, a także wizerunki koni. Tego typu przedstawienia są bezpośrednim odwołaniem do polskiej kultury. Krąg malarski Kossaków wypracował liczne warianty takich kompozycji, na których widnieli wojskowi, wiejskie dziewczęta i konie. Dzieła Wojciecha i Jerzego przedstawiają spotkania ułanów z dziewczętami przy studniach czy płotach, a także polowania i zwiady, dla których tłem stają się lasy, rozległe pola czy kryte strzechą chaty.
Sztuka Kossaków była w wielu momentach historii Polski medium, które gloryfikowało narodowe ideały. Równie istotne znaczenie miała w czasach wolności. Juliusz Kossak w doskonały sposób ukazywał tematykę batalistyczną i sylwetki koni. Wojciech oraz Jerzy poszerzyli swoje zainteresowania poprzez sceny z życia polskiej kawalerii, eksplorację obszaru ludowości, ziemskiego folkloru, a także motywy egzotyczne czy nawet baśniowe. Ich dzieła cechowała nie tylko pożądana tematyka, ale również wysoki kunszt malarski. Dlatego właśnie ich prace cieszą się uznaniem do dziś.