Jak dbać o rzeźbę?
Rzeźby są obiektami, które odwdzięczają się kolekcjonerowi za odpowiednią ekspozycję oraz opiekę. Inaczej niż płótna dają możliwość obcowania z dziełem sztuki w trójwymiarowej przestrzeni i odbioru obiektu na pełniejszym, bardziej "plastycznym" poziomie.
Jak dbać o rzeźbę i wyeksponować jej walory? Zapraszamy do zapoznania się z naszym krótkim poradnikiem na temat rzeźb oraz form przestrzennych.
Kwestia materiałów oraz serii
Pierwszym krokiem jest określenie materiału, z którego powstał obiekt. Rzeźby wykonywane są w edycjach lub jako unikaty. Unikaty powstają z takich materiałów jak drewno czy kamień. Prace są tworzone w seriach, choć i w tym wypadku pojawiają się unikaty z brązu, gipsu czy terakoty. Oczywiście zdarzają się asamblaże, gdzie artyści używają gotowych elementów czy współczesne rzeźby drukowane na drukarkach 3D. Możliwości są nieskończone.
W określeniu, czy rzeźba jest unikatem, czy powstała w kilku kopiach, pomagają sygnatury oraz oznaczenia numerów serii, które można znaleźć w widocznym miejscu na odwrociu lub na podstawie. Nieraz przy tych oznaczeniach możemy również znaleźć znak odlewni. Często mamy również do czynienia z autorską redukcją danej kompozycji. Tak dzieje się chociażby w przypadku rzeźb pomnikowych, które ze względu na swoją popularność wielokrotnie były odlewane również w mniejszej skali.
Jak dbać o brąz
Brąz jest niezwykle trwałym materiałem. Należy unikać miejsc, gdzie jest zbyt gorąco lub wilgotno. Te czynniki mogą doprowadzić do zmiany koloru patyny. Patyna z kolei to wielokrotnie jeden z najważniejszych aspektów brązowych odlewów, który podkreśla ich strukturę i czyni je wyjątkowymi. Rzeźby te nie wymagają specjalnej opieki. W przypadku zakurzenia należy posłużyć się miękką, czystą szmatką.
Jak dbać o drewno
Drewno jest materiałem bardziej podatnym na czynniki zewnętrzne. Nie należy stawiać drewnianych rzeźb w okolicach grzejników, klimatyzacji czy otworów wentylacyjnych. Dodatkowo bezpośrednie narażenie na promienie słoneczne może spowodować jego spłowienie lub przedwczesne starzenie się lakieru, jeśli takim została pokryta praca. Warto posłużyć się cokołem lub postumentem, ponieważ w przypadku drewna zagrożeniem są również pełzające owady.
Transport
Wiele rzeźb wymaga rozmontowania przed transportem. Dotyczy to obiektów składających się z licznych elementów lub które posiadają cokół. Rzeźbę warto przenosić w rękawiczkach, żeby nie pozostawić brudu, śladów kremu czy pozostałości detergentów na obiektach. Dotyczy to przede wszystkim rzeźb o chropowatej powierzchni, a więc wykonanych z takich materiałów jak marmur, alabaster, wapień, terakota czy gips, które łatwo absorbują brud. Prace najlepiej przenosić i transportować w pozycji, w której są prezentowane. Po ponownym umieszczeniu ich na cokołach lub podstawach należy się upewnić, że obiekty są stabilne.
Możliwości ekspozycji: rzeźba plenerowa
Wiele rzeźb jest tworzonych z myślą o ekspozycji na zewnątrz. Warto tutaj wymienić chociażby rzeźby Magdaleny Abakanowicz (wykonane z brązu lub betonu) czy Bronisława Chromego (wykonane z brązu). Takie umiejscowienie obiektów wydobywa ich walory i pozwala na podziwianie trójwymiarowych obiektów w pełnej krasie. Dodatkowo są znakomitym sposobem na ozdobę oraz uatrakcyjnienie krajobrazu. Prace takie jak zwierzęta Bronisława Chromego stanowią wspaniałe dopełnienie zadbanego ogrodu, ponieważ są efektem dialogu z naturą. Artysta często wykorzystywał znalezione w strumieniach kamienie, których kształt narzucał finalny efekt i odpowiednie, naturalne środowisko podkreślało walory artystyczne jego realizacji.
Jak dbać o rzeźbę plenerową
Rzeźby plenerowe są narażone na czynniki atmosferyczne, wilgoć oraz pokrycie mchem. Ważne jest, by szybko reagować w przypadku mechanicznych uszkodzeń, ponieważ powstałe problemy mogą prowadzić do dalszych zniszczeń. W takich przypadkach rzeźby można poddać konserwacji – oczyścić oraz uzupełnić ubytki. Aby zmniejszyć oddziaływanie warunków atmosferycznych w czasie zimy, zwłaszcza surowej, warto rozważyć umieszczenie rzeźb w pomieszczeniach gospodarczych.